Polska Opera Królewska oraz Fundacja Chronić Dobro
zapraszają na koncert HEBDOMAS, czyli siedem pieśni o stworzeniu świata
Sebastiana Klonowica
20 maja (niedziela) o godz. 16.30 w Kościele Opactwa w Tyńcu.
Wstęp wolny.
Hebdomas jest jedynym i nowoodkrytym dziełem muzycznym poety. Klonowic zadedykował je swemu przyjacielowi, opatowi benedyktynów w Sieciechowie, Józefowi Wereszczyńskiemu.
Hebdomas to nazwa zbioru składającego się z siedmiu czterogłosowych pieśni o stworzeniu świata, dwóch psalmów i pieśni o zarazie, które przeznaczone były do śpiewania przez szerokie grono osób, zarówno w kościele, jak i poza nim. Utwór wydano drukiem w Krakowie, w drukarni Macieja Garwolczyka, w 1581 r. Klonowic prawdopodobnie znał wydane rok wcześniej w Krakowie Melodyje na Psałterz Polski Mikołaja Gomółki do słów Jana Kochanowskiego. Możliwe, że w tym monumentalnym dziele mistrza z Czarnolasu znalazł inspirację.
Odkrycia utworu Klonowica dokonał w 2001 r. kustosz Biblioteki Uniwersyteckiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Jan Wiśliński, upubliczniając jego reprint.
Prawykonał i nagrał go w 2011 r. zespół Ars Nova i Subtilior Ensemble pod kierunkiem Jacka Urbaniaka. Tekst literacki edytował prof. Mieczysław Mejor, a tekst muzyczny Elżbieta Wojnowska.
Obecne wykonanie eksponuje wspaniały tekst literacki Sebastiana Klonowica, dzięki temu, że soliści śpiewają przeważnie jeden głos, a pieśń o zarazie Mocny Zemścicielu jest recytowana. Poszerza się w ten sposób możliwość interpretacji słowa, w sposób charakterystyczny dla pieśniarstwa. Cała materia muzyczna zawarta jest w akompaniujących śpiewakom instrumentach renesansowych. Praktyka muzyczna renesansu dopuszczała wykonania wokalno-instrumentalne, a instrumenty mogły dublować głosy ludzkie.
Wszystko zależało od możliwości i zwyczajów wykonawczych konkretnego miejsca. Hebdomas zachwyca bogactwem i pięknem słowa. Klonowic nie ustępuje pod tym względem swemu umiłowanemu mistrzowi, Janowi Kochanowskiemu. Wspaniałe opisy przyrody tworzonej przez Boga w poszczególne dni tygodnia przywodzą na myśl wyobrażenia z arrasów wawelskich. Obrazy natury łączą się z biblijnymi scenami, zarówno starotestamentalnymi, jak i tymi z życia Jezusa Chrystusa. Do siedmiu pieśni o stworzeniu świata dołączona jest złowroga, lecz przepełniona wiarą pieśń o zarazie morowej (dżumie), która nawiedziła Polskę w 1572 roku.
Podczas koncertu, pieśni Sebastiana Klonowica przeplatane są utworami instrumentalnymi polskiego renesansu. Śpiewakom akompaniuje zespół czterech renesansowych instrumentów smyczkowych – skrzypce i viole da gamba, lutnia i instrumenty dęte. Są to kopie instrumentów dawnych. Na instrumentach smyczkowych i lutni grają członkowie rodziny i uczniowie Marcina
Zalewskiego, którzy już od wielu lat występują w zespole Canor Anticus. Hebdomas Sebastiana Klonowica to nowoodkryta, piękna karta polskiej poezji i muzyki doby renesansu.
Program koncertu:
Sebastian Klonowic, Hebdomas, to jest siedem tegodniowych piosnek wyjętych z pierwszych Ksiąg Moiżeszowych kapituły pierwszej…, oraz Piosnka uczyniona czasu powietrza w Roku Pańskim 1572, Kraków 1581 r.
Niedziela – Witaj dniu przenaświętszy dzisiejszej niedziele…
Poniedziałek – W porządku dni wtóry jest dzień poniedziałkowy…
Diomedes Cato – Fantazja
Wtorek – Na każdy dzień chwalemy imię Twoje Panie…
Środa – Słońce złote, słońce wdzięczne, płaneto jedyny…
Valentin Bakwark – Fantasia trium vocum
Piotr Drusiński – Resonet in laudibus
Czwartek – Ojcze nasz, który wszystko w garści swej zawierasz…
Piątek – Otwórz Panie usta moje niechaj wyznawają…
Valentin Haussman – 2 tańce polskie
Sobota – Siódmy a ostatni dzień w tegodniu sobota…
Piosnka… – Mocny zemścicielu naszych sprosnych złości..
Wykonawcy:
JACEK URBANIAK – FLETY, POMORT, KIEROWNIK MUZYCZNY
MAŁGORZATA GRZEGORZEWICZ-RODEK – SOPRAN
JUSTYNA STĘPIEŃ-GROZDEW – SOPRAN
DOROTA LACHOWICZ – MEZZOSOPRAN
KATARZYNA KRZYŻANOWSKA – MEZZOSOPRAN
KAROL BARTOSIŃSKI -KONTRATENOR
TOMASZ KRZYSICA – TENOR
PIOTR KĘDZIORA – BARYTON
PIOTR CHWEDOROWICZ – BAS
MARCIN ZALEWSKI – LUTNIA, OPRACOWANIE UTWORÓW INSTRUMENTALNYCH
MARTA ZALEWSKA – SKRZYPCE RENESANSOWE
PIOTR ZALEWSKI – VIOLA DA GAMBA
PAWEŁ ZALEWSKI – VIOLA DA GAMBA
KAROLINA KOŚLACZ – VIOLA DA GAMBA
KRZYSZTOF OWCZYNIK – CORNAMUSE, KRZYWUŁY, FLETY, LIRA KORBOWA
RYSZARD PERYT – RECYTACJA
O autorze:
Sebastian Fabian Klonowic (1545 – 1602) – polityk, wykładowca, wybitny poeta i kompozytor polskiego renesansu. Urodził się w Sulmierzycach w Wielkopolsce, zmarł w Lublinie. Kształcił się w Sulmierzycach, Kaliszu, a być może także w Krakowie. Za młodu przebywał we Lwowie, w słowackim Pezinok i Czeskim Krumlovie. Był wykładowcą Akademii Zamojskiej. W 1573 r. zamieszkał w Lublinie, gdzie piastował stanowiska ławnika, sędziego, wójta, rajcy i burmistrza. Jego ważniejsze utwory poetyckie to Flis, Roxolania, Victoria deorum, Worek Judaszów, Philtron, Gorais oraz Żale nagrobne na śmierć Jana Kochanowskiego.